Peter Heller, Gwiazdozbiór psa

Nie bardzo mogę zrozumieć hałas wokół tej książki. Jest niezła, dobrze napisana (świetna narracja!), o ciekawie zarysowanej, postapokaliptycznej rzeczywistości. Ale fala zachwytów, jaka przetoczyła się nad tą książką pozostaje dla mnie zagadką.

Pomysł rzeczywiście ciekawy. Świat zostaje wyniszczony nie przez wojnę nuklearną, ale przez wyjątkowo złośliwy, nowy szczep grypy. W świecie, w którym wyginęło ponad 99% populacji, ci, którzy przeżyli muszą walczyć z innymi w brutalnej walce o resztkę zasobów: broń, paliwo, energię elektryczną. W tym świecie każdy jest wrogiem, a rozsiane po pustym świecie mikrospołeczności – osamotnione i odseparowane. Hig cierpi na nieuleczalną samotność. Mieszka na opustoszałym lotnisku razem z psem i specem od przetrwania, Bangleyem, któremu nie do końca ufa. Stara się cieszyć drobnymi rzeczami: łowieniem, pieleniem ogródka, by choć na chwilę zapomnieć, że wszyscy, których kochał (poza psem) dawno nie żyją.

Pierwszą połowę książki czyta się świetnie. Narracja jest specyficzna, szarpana, to monolog człowieka, w którego myślach panuje chaos, wywołany być może przez uszkodzenia spowodowane przez towarzyszącą grypie wyniszczającą gorączkę. Codzienność, próby zachowania resztek człowieczeństwa w coraz brutalniejszych czasach, odrobina liryzmu w pustym świecie – wszystko to, okraszone świetnym stylem, wyróżnia powieść Hellera na tle innych pozycji postapokaliptycznych. Od drugiej połowy nastrój pryska. Poczucie obezwładniającej samotności ustępuje rzewności, odrobiona liryzmu – taniemu sentymentalizmowi, zaś główny bohater traci znacząco na wiarygodności, podobnie jak fabuła. I książka, która miała być świetna rozmywa się we frazesach o poszukiwaniu szczęścia i nadziei. 

Fakt, przegapiłam przy tej książce przystanek. Narracja wciąga, trzeba jej to przyznać, fabuła galopuje naprzód. A jednak jestem Gwiazdozbiorem psa rozczarowana. Siła, która biła od tej powieści na początku, poczucie kresu, osamotnienia, niesamowity klimat wyludnionego świata – Heller porzuca to wszystko na rzecz uroczych i bardzo patetycznych wierszy o powrocie do domu.